ប្រវត្តិសាស្រ្តបិទមុខ

ឆ្លៀត​ពេល​ទំនេរ​​បន្តិច​បន្តួច​របស់​ខ្ញុំ នោះ​ក៏​បាន​ចំណាយ​ពេល​ស្រាវជ្រាវ​​ត្រួស​​​ៗ ទៅ​លើ​ឈ្មោះ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​​ដែល​មាន​ធ្លាប់​​កាន់​ដំណែង​ក្នុង​ប្រទេស​ កម្ពុជា​ចាប់​ពី​ឆ្នាំ ១៩៧០ រហូត​មក​ទល់​បច្ចុប្បន្ន ( ឆ្នាំ​២០១១) ហើយ​ខ្ញុំ​ក៏​មិន​ ប្រាកដ​ដែរ​ថា នឹង​អាច​យក​ជា​ផ្លូវ​ការ​បាន​ត្រឹម​កម្រិត​ណា​នោះ​ទេ​។ ហើយ​ខ្ញុំ​មិន​ហ៊ាន​និយាយ​លម្អិត​ទៅ​លើ​​ព្រឹត្តិការណ៍​នីមួយ​ក្នុង​សម័យ​ កាល​ដែល​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​បាន​កាន់​អំណាច​នោះ​ដែរ​ ខ្ញុំ​បាន​ត្រឹម​តែ​ស្រង់​ឈ្មោះ​​​ប៉ុណ្ណោះ​ ព្រោះ​ខ្ញុំ​​មិន​មែន​ជា​​​អ្នក​សិក្សា​រៀនសូត្រ​ផ្នែក នយោបាយ​បាន​ជ្រៅ​ជ្រះ​​​នោះ​ឡើយ​ តែ​ខ្ញុំ​​ធ្វើ​ទៅ​តាម​ទិដ្ឋភាព​ជាក់​ស្ដែង និង​​តាម​ការ​យល់​​​ដឹង​ដ៏​តិច​តួច​របស់​ខ្ញុំ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​។

• សម័យ ​សាធារណរដ្ឋ​ខ្មែរ (​ 1970​-1975​)

ល.រ	ឈ្មោះ​នាយក​រដ្ឋ​ មន្ត្រី	ថ្ងៃ​កាន់​ដំណែង	ថ្ងៃ​បញ្ចប់​ដំណែង	បក្ស​នយោបាយ
1	លន់​ណល់	០៩ តុលា ១៩៧០	១១ មេសា ១៩៧២	យោធា
2	ស៊ីសុវត្ថិ​សិរី​អមតៈ	១១ មេសា ១៩៧២	១៨ មេសា ១៩៧២	គ្មាន​បក្ស
3	សន់ ងុក​ថាញ់	១៨ មេសា ១៩៧២	១៥ តលា ១៩៧២	ខ្មែរ​សេរី
4	ហង់ ថុន​ហាក់	១៥ តលា ១៩៧២	០៦ ឧសភា ១៩៧៣	សង្គម​សាធារណៈ​រដ្ឋ
5	អិន តាំ	០៦ ឧសភា ១៩៧៣	៩ ធ្នូ ១៩៧៣	សង្គម​សាធារណៈ​រដ្ឋ
6	ឡុង បូរ៉េត	២៦ ធ្នូ ១៩៧៣	១៧ មេសា ១៩៧៥	សង្គម​សាធារណៈ​រដ្ឋ

សម័យ​ កម្ពុជា​ប្រជាធិបតេយ្យ (1975–1979)

ល.រ	ឈ្មោះ​នាយក​រដ្ឋ​ មន្ត្រី	ថ្ងៃ​កាន់​ដំណែង	ថ្ងៃ​បញ្ចប់​ដំណែង	បក្ស​នយោបាយ
7	ប៉ែន នុត	១៧ មេសា ១៨៧៥	០៤ មេសា ១៩៧៦	អត់​ស្គាល់​(​ជួយ​ប្រាប់​ផង​)
8	ខៀវ សំផន	០៤ មេសា ១៩៧៦	១៧ ឧសភា ១៩៧៦	បក្ស​កុំមុយនិស​កម្ពុជា
9	ប៉ុល ពត	១៣ ឧសភា ១៩៧៦	០៧ មករា ១៩៧៩	បក្ស​កុំមុយនិស​កម្ពុជា

• សម័យ​សាធារណៈ​រដ្ឋ​កម្ពុជា (1979–1989

ប្រធាន​ ក្រុម​ប្រឹក្សា​រដ្ឋ​មន្ត្រី (Chairmen of the Council of Ministers)
ចន្លោះ​ពី ថ្ងៃ​ ០៧​ មកករា ១៩៧៩ ដល់ ២៧ មិថុនា ១៩៧៩ គ្មាន​អ្នក​កាន់​ដំណែង​​។
ល.រ	ឈ្មោះ​នាយក​រដ្ឋ​ មន្ត្រី	ថ្ងៃ​កាន់​ដំណែង	ថ្ងៃ​បញ្ចប់​ដំណែង	បក្ស​នយោបាយ
10	ប៉ែន សុវណ្ណ	២៧ ​មិថុនា ១៩៧៩	០៥ ធ្នូ ១៩៨១	បដិវត្តន៍​ប្រជាជន​កម្ពុជា
11	ចាន់ ស៊ី	០៥ ធ្នូ ១៩៨១	២៦ ធ្នូ ១៩៨៤	បដិវត្តន៍​ប្រជាជន​កម្ពុជា
12	ហ៊ុន សែន	១៤ មករា	០១ មេសា ១៩៨៩	បដិវត្តន៍​ប្រជាជន​កម្ពុជា

• សម័យ ​​រដ្ឋ​កម្ពុជា (1989​- ​1993)

ប្រធាន​ ក្រុម​ប្រឹក្សា​រដ្ឋ​មន្ត្រី (Chairmen of the Council of Ministers)
ល.រ	ឈ្មោះ​នាយក​រដ្ឋ​ មន្ត្រី	ថ្ងៃ​កាន់​ដំណែង	ថ្ងៃ​បញ្ចប់​ដំណែង	បក្ស​នយោបាយ
13	ហ៊ុន សែន	០១ មេសា ១៩៨៩	០២ ​មិថុនា ១៩៩៣	បដិវត្តន៍​ប្រជាជន​កម្ពុជា
សហ​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ គ្រប់​គ្រង​អំណាច​រួម​គ្នា
14	ហ៊ុន សែន	០២ ​មិថុនា ១៩៩៣	២១ ​កញ្ញា ១៩៩៣	ប្រ​ជា​ជន​កម្ពុជា
15	នរោត្ដម រានឫទ្ធិធ	០២ ​កក្កដា ១៩៩៣	២១ ​កញ្ញា ១៩៩៣	ហ្វុន​សិន​ប៉ិក
16	នរោត្ដម រានឫទ្ធិធ	២១ ​កក្កដា ១៩៩៣	២៤ កក្កដា ១៩៩៣	ហ្វុន​សុន​ប៉ិក
17	ហ៊ុន សែន	២១ ​កក្កដា ១៩៩៣	២៤ កក្កដា ១៩៩៣	ប្រជាជន​កម្ពុជា

• សម័យ​​ព្រះ​រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​ (1993 ដល់​​បច្ចុប្បន្ន)

ល.រ	ឈ្មោះ​នាយក​រដ្ឋ​ មន្ត្រី	ថ្ងៃ​កាន់​ដំណែង	ថ្ងៃ​បញ្ចប់​ដំណែង	បក្ស​នយោបាយ
នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ​ទី ១
18	នរោត្ដម​រានឫទ្ធិ	២៤ ​​កញ្ញា​ ១៩៩៣	០៦ ក​ក្កដា ១៩៩៧	ហ្វុន​ស៊ិន​ប៉ិក
19	អុង ហួត	១៦ ក​ក្កដា ១៩៩៧	៣០ ​វិច្ឆិកា ១៩៩៨	ហ្វុន​ស៊ិន​ប៉ិក
នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ​ទី ២
20	ហ៊ុន សែន	២៤ ​កញ្ញា ១៩៩៣	៣០ ​វិច្ឆិកា ១៩៩៨	ប្រ​ជាជន​កម្ពុ​ជា
21	ហ៊ុន សែន	៣០ ​វិច្ឆិកា ១៩៩៨	កំពុង​កាន់​អំណាច	ប្រ​ជាជន​កម្ពុ​ជា

សុំ​អភ័យ​ទោស​ចំពោះ​អត្ថបទ​នេះ​ផង​ព្រោះ​មាន​កំហុស​ច្រើន​កន្លែង​ជា​​ ពិសេស​គឺ​ឈ្មោះ​របស់​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​ ដែល​ខ្ញុំ​បាន​សរសេរ​ខុស​ព្រោះ​ថា​អត្ថបទ​​ទាំង​នេះ​ខ្ញុំ​បាន​ធ្វើ​ការ​​ដក ​ស្រង់ និង​បក​ប្រែ​ដោយ​​​ខ្ញុំ​បាទ​ផ្ទាល់​។ ដូច​នេះ​ហើយ​​មាន​ឈ្មោះ​ខ្លះ​ ខ្ញុំ​មិន​ដឹង​ថា​សរសេរ​​ជា​ភាសា​ខ្មែរ​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច​នោះ​ទេ​។